ผู้ทําศาสนาเสื่อม

อิมสฺมึ สติ อิทํ โหติ	เมื่อสิ่งนี้ มี สิ่งนี้ ย่อมมี
อิมสฺสุปฺปาทา อิทํ อุปฺปชฺชติ	เพราะความเกิดขึ้นแห่งสิ่งนี้ สิ่งนี้จึงเกิดขึ้น.
อิมสฺมึ อสติ อิทํ น โหติ	เมื่อสิ่งนี้ ไม่มี สิ่งนี้ ย่อมไม่มี
อิมสฺส นิโรธา อิทํ นิรุชฺฌติ	เพราะความดับไปแห่งสิ่งนี้ สิ่งนี้จึงดับไป.

อิมสฺมึ สติ อิทํ โหติ

เมื่อสิ่งนี้ มี สิ่งนี้ ย่อมมี

อิมสฺสุปฺปาทา อิทํ อุปฺปชฺชติ

เพราะความเกิดขึ้นแห่งสิ่งนี้ สิ่งนี้จึงเกิดขึ้น.

อิมสฺมึ อสติ อิทํ น โหติ

เมื่อสิ่งนี้ ไม่มี สิ่งนี้ ย่อมไม่มี

อิมสฺส นิโรธา อิทํ นิรุชฺฌติ

เพราะความดับไปแห่งสิ่งนี้ สิ่งนี้จึงดับไป.

ผู้ทําศาสนาเสื่อม

ภิกษุทั้งหลาย มูลเหตุสี่ประการเหล่านี้ ที่ทําให้พระสัทธรรมเลอะเลือนจนเสื่อมสูญไป สี่อย่างอะไรกันเล่า? สี่อย่างคือ :-

ภิกษุทั้งหลาย พวกภิกษุเล่าเรียนสูตรอันถือกันมาผิดด้วยบทพยัญชนะที่ใช้กันผิด ;

เมื่อบทและพยัญชนะใช้กันผิดแล้ว แม้ความหมายก็มีนัยอันคลาดเคลื่อน

ภิกษุทั้งหลาย นี้มูล กรณีที่หนึ่ง ซึ่งทําให้พระสัทธรรมเลอะเลือนจนเสื่อมสูญไป.

ภิกษุทั้งหลายอีกอย่างหนึ่ง, ภิกษุเป็นคนว่ายากประกอบด้วยเหตุที่ทำให้ เป็นคนว่ายาก ไม่อดทน ไม่ยอมรับคําตักเตือนโดยความเคารพหนักแน่น

ภิกษุทั้งหลาย นี้มูล กรณีที่สอง ซึ่งทําให้พระสัทธรรมเลอะเลือนจนเสื่อมสูญไป.

ภิกษุทั้งหลาย อีกอย่างหนึ่ง, พวกภิกษุ เหล่าใด เป็นพหูสูตร คล่องแคล่วในหลักพระพุทธวจนะ ทรงธรรม ทรงวินัย ทรงมาติกา (แม่บท), ภิกษุเหล่านั้นไม่ได้เอาใจใส่บอกสอนใจความแห่งสูตรทั้งหลายแก่คนอื่นๆ; เมื่อท่านเหล่านั้น ล่วงลับดับไป สูตรทั้งหลายก็เลยขาดผู้เป็นมูลรากไม่มีที่อาศัย สืบไป

ภิกษุทั้งหลาย นี้มูล กรณีที่สาม ซึ่งทําให้พระสัทธรรมเลอะเลือนจนเสื่อมสูญไป.

ภิกษุทั้งหลาย อีกอย่างหนึ่ง, พวกภิกษุชั้นเถระ ทําการสะสมบริขารประพฤติย่อหย่อนในไตรสิกขา เป็นผู้นำในทางทราม ไม่เหลียวแลในกิจแห่งวิเวกธรรม ไม่ปรารภความเพียร เพื่อถึงสิ่งที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุสิ่งที่ยังไม่บรรลุ เพื่อทําให้แจ้งในสิ่งที่ยังไม่ทําให้แจ้ง ผู้บวชในภายหลังได้เห็นพวกพระเถระเหล่านั้น ทําแบบแผนเช่นนั้นไว้ ก็ถือเอาไปเป็นแบบอย่าง จึงทําให้เป็นผู้ทำการสะสมบริขารบ้าง ประพฤติย่อหย่อนในไตรสิกขา เป็นผู้นำในทางทราม ไม่ เหลียวแลในกิจแห่งวิเวกธรรม ไม่ปรารภความเพียร เพื่อถึงสิ่งที่ยังไม่ถึงเพื่อบรรลุสิ่งที่ยังไม่บรรลุ เพื่อทําให้แจ้งในสิ่งที่ยังไม่ทําให้แจ้ง , ตามกันสืบไป

ภิกษุทั้งหลาย นี้มูล กรณีที่สี่ ซึ่งทําให้พระสัทธรรมเลอะเลือนจนเสื่อมสูญไป.

ภิกษุทั้งหลาย มูลเหตุสี่ประการเหล่านี้แล ที่ทำให้พระสัทธรรมเลอะเลือนจนเสื่อมสูญไป.

(พระไตรปิฎกบาลี สยามรัฐ ๒๑ / ๑๙๗ / ๑๖๐)